Südtirol klinkt Oostenrijks, maar ligt in Italië

Tekst: Erik Ruigewaard

Foto’s: Jorik van Mechelen, Mikel Mac Mootry, Dennis Bruin

Op het scheiden van de nazomer reizen wij eind september af naar Südtirol in Italië. We gaan mountainbiken vanuit het dal waarin Selva di Val Gardena ligt. In een auto afgeladen met tassen, verhalen, mp3’tjes, proviand en een reusachtige fietsendrager. Doel van de trip: volgens architect Le Corbusier het mooiste natuurlijke bouwwerk van de wereld, de Dolomieten. Dit wordt onze speelplaats de komende drie dagen.

We zijn op uitnodiging van Mountain Bike Holidays te gast in Bikehotel Linder. De aankomst in Selva di Val Gardena midden in de nacht voelt door dankzij de regen als thuiskomen. Bij ochtendgloren blijkt dat het hotel aan de voet van een skipiste ligt en een fraai uitzicht heeft. Selva ligt in het dal dat tussen het Sella-massief, de Marmolata èn de Sassolungo ligt.

De kracht van mountainbiken

Kennismaking met hoteleigenaar Günther leert dat wij pas de tweede groep Nederlandse mountainbikers zijn die hij in zijn hotel ontvangt. Net als talloze andere wintersportgebieden ziet dit gebied de potentie in van mountainbiken. In voorzichtige stappen en in goed overleg met overheden wordt ook in Südtirol gewerkt aan uitbreiding en nieuwe aanleg van routes. Trots vertelt de eigenaar dat veertig procent van zijn omzet bestaat uit mountainbikende bezoekers en dat percentage groeit gestaag. Volgend seizoen moet voor zijn voordeur een downhilltrack eindigen. Hij wijst het beoogde eindpunt van de route aan – dat ziet er aardig adrenalineopwekkend uit.

Günther is tevens onze gids. Elke trip brengt hij in beeld op zijn website, de uitstapjes van de week voorafgaand aan ons bezoek lijken zo uit een zomerse folder geplukt. Ons treft echter oer-Hollands flutweer en wij besluiten om de eerste dag zelf maar eropuit te trekken. De twee dagen die volgen laten we ons dan leiden door een gids. We maken de fietsen klaar in de goed uitgeruste en verwarmde stalling van het hotel. Mocht je willen sleutelen aan je fiets en je hebt zelf geen gereedschap mee, dan val je met je neus in de boter bij de hotels die horen bij de Mountain Bike Holidays-keten.

‘First a little climbing’

In principe is zelf eropuit trekken niet helemaal waar: we vullen onze meegebrachte gps in het hotelkantoor snel met routes waarvan Günther laat blijken dat ze wel leuk zijn ‘om de beentjes even warm te fietsen’. De folders en gedetailleerde gratis tourguides laten we achter op de kamer. We besluiten om twee routes richting de Marmolata te fietsen.

We zijn vier bikers met elk een andere achtergrond en verschillen in ervaring, postuur, conditie en techniek. Net als de vier berijders verschillen de vier fietsen van uiterlijk, specificaties en inzetbaarheid. We gaan on track met een dikke Trek Slash, een 26” endurofiets, een vederlichte Cannondale 29” carbon hardtail en een Cube 26” en 29” allmountain.

De eerste dag belooft veel goeds voor de overige dagen. We genieten van de bijzondere omgeving en nemen de bakken regen voor lief. We zien op de Garmin dat we vanuit het hotel op 1563 meter hoogte starten en dat merken we tijdens het klimmen. Het is lastig om je tempo te vinden, het lijkt wel of we zuurstof door een rietje opzuigen. Het verschil in conditie en techniek wordt hier meteen duidelijk. Marathonmannen scheiden zich af van de downhillboys. Het is klimmen totdat we niet verder kunnen, paadjes volgen en keihard naar beneden suizen in een lekkere flow. De afdaling met aan het einde een kleddernatte grasbaan geeft het gevoel van een verjaardagsfeestje in een zwemparadijs.

We tanken met mate af in de kroeg. Verstandig gedronken, vol verwachting en vertrouwen duiken we onze etuitjes in. De kleren netjes drogend in de ketelruimte van het hotel.

Een blik op de kaart en we worden blij. Günther legt de volgende morgen met behulp van een kaart uit wat hij van plan is. Hij maakt ons meteen enthousiast. “A little climbing here, some lifts here, some not too technical descend here and a technical part there. Will be fun and hopefully we keep it dry.” Helaas zijn niet alle liften meer geopend. We krijgen een liftpas voor het hele gebied – wat later niet helemaal blijkt te kloppen. Dus check dat voor je wegrijdt, anders kom je net als wij voor verrassingen te staan. We passeren de San Giacomo-kerk, de oudste van het dal en volgen een eeuwenoud pad dat van Venetië naar Valle Isarco loopt. We genieten van een onwerkelijk uitzicht en immens veel soorten groen. De lokale boer gaat op de kiek en we zien vanuit onze ooghoeken een stripfiguur van één meter dertig met rubberlaarzen en een bos takken op haar rug een hut binnensluipen.

We sluiten deze ochtend in stijl af in een houten keet, waar de herbergier je zonder morren in tweeën scheurt als je te veel naar zijn wulpse dochter kijkt die ons, stoere jongens uit de klei in kekke outfits, in een visioen de hele weekopbrengst goed ziet maken. Het natte weer zorgt dat we er aan de buitenkant niet zo fris en fruitig uitzien. Bij elk restaurant waar we op zoek naar warmte, genegenheid en koffie naar binnen willen hoppen zijn ze ons liever kwijt dan rijk. Onze rinkelende munten, prachtige blauwe ogen en atletisch voorkomen zijn een nutteloos onderpand.

Na de koffiepauze nemen we de lift naar de Seceda. Deze top op bijna 2600 meter geeft prachtig zicht op het Sella-massief. We genieten, fotograferen en laten de kronkelende paadjes ons vervolgens leiden naar nog meer fraaie singletracks die je kunt bedwingen. Makkelijke paden worden afgewisseld door technische en verraderlijke rotsachtige stukken of talloze drop-offs, variërend in hoogte en risicofactor. We ontkomen er niet aan om af en toe kleine stukjes te voet af te leggen.

Dwars door werelderfgoed

Het wonderbaarlijk mooie gebied, met de kenmerkende punten rijzend vanuit de aarde, staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Alle tochten in het gebied blijken goed uitgezet en zijn beschikbaar op de gps of als geplastificeerde 1.0-versie. Günther gunt ons een alternatieve route. Hij schat aan het begin van de dag in wat voor vlees hij in de kuip heeft en past de rest van de dag zijn plan daarop aan. Onze gang of four werd ingeschat als top-notch, voor ons was niets te gek. Wij vonden het vet, we waren nét niet helemaal doorweekt, wat ons betreft was het prachtig weer. Passanten kwamen we sporadisch tegen. Als je gaat, ga dan in het voorseizoen of in het naseizoen. In het hoogseizoen is het druk op de berg. Bovendien zijn, niet geheel onbelangrijk, lang niet alle routes mogelijk.

Rubber waar je het in Nederland goed mee redt, werkt hier toch wat minder. Je snapt ook gelijk waarom de 29-er hier nog aan zijn opmars moet beginnen of juist helemaal niet zal beginnen. Volledig geveerd, wendbaar en dikke banden zijn ingrediënten voor killerafdalingen. Zorg voor goede remmen, extra remblokken, reservebanden en quick-links. Zeer belangrijk: draag bescherming. De zachte grond uit de duinen of bossen is ver weg en je gaat hier net even een tikkeltje harder.

We dalen af tot in het dorp en gaan allemaal wel een keer onderuit. Van knullig uit stilstand bij een technische klim, tot uitglijden in de bochten over de levensgevaarlijke, diagonaal lopende kleddernatte houten regengoten. Deze dag is er één van bizarre landschappen, fantastische afdalingen en voor mij een waanzinnige glijpartij inclusief pirouette over een graswaterbaan. We spuiten de fietsen en onszelf af voor het hotel en nemen ‘s avonds onder het genot van een ‘Grappa’ de mooie dag door.

Een nieuwe gids, een nieuwe dag

Op de derde en laatste dag hebben we Patrick als onze gids versie twee punt nul. Ook hij maakt deel uit van het team van Hotel Linder. Deze op Julio Iglesias lijkende buitenman is een leuke verteller en blijkt een zeer goede fietser te zijn. We worden deze derde dag met een shuttlebus naar boven gebracht. We assembleren wiel en fiets en vertrekken meteen met een vervelend steil stuk naar boven. We lopen het onberijdbare stuk tot aan de plek waar je in het winterseizoen uit de lift stapt.

Na een korte pauze laat Patrick ons los. We steken de piste over en volgen een pad over de kam van de berg. “Be careful, because if you fall, you will fall fast.” Zowel bakboord als stuurboord, we surfen tenslotte, zien we diepe dalen. De ondergrond is fijn en bij te fel remmen rollen de kiezels gemakkelijk. We slingeren de berg af, rustig golvende bochten veranderen in snel opeenvolgende switchbacks. We laten de rauwe bergen achter ons en duiken zo rond de 2100 meter hoogte de bossen in. Het nadeel van een 29-er hardtail begint op te spelen. De wendbaarheid hier is echt wat minder. Patrick houdt halt en vertelt dat het nu echt gaat beginnen. De zadels worden allemaal laag gezet, de een doet het met een druk op de knop, de ander met een snelsluiting en de laatste doet het heel voorzichtig met een inbussleutel om zijn carbon niet te molesteren. Wat volgt is een prachtige hardcore-afdaling. Patrick vertelt later dat van de zeventig dagtochten die hij dit seizoen gegidst heeft, hij deze route pas voor de tweede keer doet.

Switchbacks neem je op je voorwiel

We worden behendiger en gaan harder. We zijn niet zo behendig als Patrick, maar we leren. Hij heeft de tijd en gunt ons de tijd. Patrick vertelt, wij maken foto’s en hij probeert ons de fijne kneepjes van switchbacks op je voorwiel bij te brengen. Het is op onze laatste dag mooi om naar hem te kijken. Je ziet hem het gebied voor zich lezen. Lukt een klim niet over een rotspartij? In surplace zoekt hij een doorgang en wipt hij zijn grote veerweg met banden van formaat in motorcross-stijl naar een veilige plek. Wij volgen deze passages soms lopend maar altijd genietend.

Ondanks de grote hoogte en het jaargetij is de temperatuur niet onaangenaam. Goede kleding is halszaak. We maken heftige stukken, klimmen mee waar de lichaamstemperatuur het kookpunt nadert en kennen periodes waar we wachten voor een lift of lange afdalingen in frisse wind en nattigheid.

We dalen in totaal duizend hoogtemeters af en belanden bij een kort daarvoor schoongemaakte grote gondel. We zoeven voor de tweede keer – ditmaal per lift – naar boven en duiken door de wolken. Het gedeelte dat we die ochtend te voet hebben gedaan dalen we nu af. Er volgt een stuk route waarbij gedachten aan IJsland boven komen borrelen. Hele donkere, bijna zwarte ondergrond, veel prut en rotsen. De prut slaat je om de oren en de lens van de camera is niet schoon te houden. Zorg onder deze omstandigheden voor een goede bril met een krasvaste laag.

Mens en machine worden getest

We surfen als het ware de berg af. We passeren kleine meertjes, bruggetjes, komen een vastgeslipte terreinauto van de lokale stroper tegen en treffen zowaar enkele verdwaalde wandelaars. Het laatste gedeelte van de route regent het als een malle, het rotsachtige pad is bezaaid met verraderlijke regengoten, dit keer van steen, die iets omhoogsteken. Ons materiaal wordt tot op het uiterste getest. Het is echt wachten op lek rijden. De groep valt uiteen. Regen vertroebelt het zicht. Dennis besluit om met zijn zestien kilo lek gereden endurofiets even lekker naar beneden te rennen. “Ik ben er nu toch en vind zo’n stukje rennen wel even lekker.” In de luwte van een jagershut wordt in recordtempo de nieuwe binnenband eromheen gegoocheld. Een CO₂-patroon, pas op met de vingers, doet de rest.

Deze prachtige tochten zijn routes die de gids je moet gunnen. Pap aan met een gids, geef hem het vertrouwen dat je het kunt en hij beloont je. Deze routes kun je niet downloaden of op een plastic mapje krijgen. Patrick vertelt ons na afloop nog even dat het echt wel een beetje stiekem was wat we deden. In het naseizoen lukt dat allemaal wel maar in het hoogseizoen is het een ‘no go’.

Een roep om meer

De schitterende Dolomieten bieden voor elk wat wils. Wil je klimmen dan kun je je hart ophalen en jezelf volledig stuk fietsen. Wil je het gemak van liften, gondels en treintjes ervaren en alleen maar afdalen, leef je uit. Wij raden aan om er met een gids op uit te trekken ondanks de perfecte routeaanduiding. Met een gids kom je – ja, het is een cliché – op trails waar je anders niet komt. De Dolomieten zijn sprookjesachtig uitdagend, verraderlijk, vergevend – en bovenal prachtig. We want more!

Info

TIJD

Het voor- en naseizoen (juni, juli, september) zijn de beste perioden om heen te gaan. De trails zijn rustiger, de hotels goedkoper. Maar ook als je alleen in het hoogseizoen kan, omdat je bijvoorbeeld gebonden bent aan schoolvakanties, vermaak je je hier zeker. Een week is perfect. Dan heb je genoeg tijd om het gebied helemaal te verkennen en nog een rustdag in te lassen.

VERVOER

Vliegen

Als je met het vliegtuig naar Selva wilt, dan kun je het beste vliegen op Venetië-Treviso of Verona. Een ticket met Transavia of Ryanair (alleen Venetië) kost als je goed zoekt 100 euro (+ 100 euro voor je fiets) en vliegen van Amsterdam, Eindhoven of Maastricht. Daarna is het nog ongeveer drie uur rijden met een huur auto à 100 euro per week.

Auto

Vanaf Utrecht is het ongeveer 1000 kilometer rijden. Vergeet niet als je Oostenrijk in rijdt een vignet te kopen, of vooraf te kopen bij een ANWB-kantoor. Als de drukke A3 in Duitsland vast staat kun je beter via Venlo rijden. Anders doe je er – zoals bij ons het geval was – zestien uur over.

Verblijf 

Via Mountainbike Holidays komen wij terecht bij Bike Hotel Linder. Dit hotel is op mountainbikers ingesteld en heeft ook meerdere gidsen beschikbaar. Via de website van Mountainbike Holidays zijn er meerdere aanbiedingen beschikbaar waar onder andere halfpension, fotograaf en bikegids zijn gecombineerd in een packagedeal.

www.bike-holidays.com (zoek naar Gröden)

www.linder.it

BIKESHOP

Dolimiti Adventures is de bikeshop in Selva, je kan hier terecht voor wat reserveonderdelen. Ook is het een Scott-testcenter en hebben ze een aantal fully- en hardtail-modellen staan. www.dolomiti-adventures.com